Η υπευθυνότητα αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που μπορούμε να ενισχύσουμε στα παιδιά μας. Τους δίνει τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους, να κατανοούν τις υποχρεώσεις τους και να δείχνουν σεβασμό στους γύρω τους. Αυτές οι αξίες είναι ανεκτίμητες και τα στηρίζουν σε κάθε στάδιο της ζωής τους.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε μερικούς αποτελεσματικούς τρόπους για να ενδυναμώσετε την αίσθηση της υπευθυνότητας στο παιδί σας.
Ορίστε καθήκοντα που αναλογούν στην ηλικία τους
Η ανάθεση μικρών καθηκόντων στο σπίτι είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μάθει ένα παιδί την έννοια της υπευθυνότητας. Για παράδειγμα, ένα μικρό παιδί μπορεί να αναλάβει το καθήκον να τακτοποιεί τα παιχνίδια του. Ενώ, ένα μεγαλύτερο παιδί μπορεί να αναλάβει δουλειές όπως το στρώσιμο του κρεβατιού. Τα καθήκοντα αυτά πρέπει να είναι ανάλογα της ηλικίας και των δυνατοτήτων τους. Σκοπός μας είναι να αισθάνονται ότι προσφέρουν, κι όχι να καταπονούνται.
Μάθετε περισσότερα για το πώς θα μάθετε ένα παιδί να μαζεύει τα παιχνίδια του, αλλά και τις δουλειές που μπορεί να κάνει ένα παιδί ανάλογα την ηλικία του.
Δώστε το παράδειγμα
Τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως παρατηρώντας, οπότε είναι σημαντικό να τους δώσετε ένα καλό παράδειγμα. Δείξτε τους την υπευθυνότητα μέσα από τη δική σας συμπεριφορά. Μπορείτε να τους μιλήσετε για τις δικές σας ευθύνες στη δουλειά ή στο σπίτι και να τους εξηγήσετε πώς προσπαθείτε να τις διαχειριστείτε. Όταν σας βλέπουν να συμπεριφέρεστε υπεύθυνα, θα αρχίσουν να κατανοούν τη σημασία του να αναλαμβάνει κανείς τις υποχρεώσεις του.
Ενθαρρύνετε τη λήψη αποφάσεων
Η υπευθυνότητα συνδέεται στενά με τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων. Δώστε στα παιδιά ευκαιρίες να πάρουν αποφάσεις, ακόμη και για απλά πράγματα, όπως τι θα φορέσουν ή τι δραστηριότητα θα ήθελαν να κάνουν. Αυτό όχι μόνο τα κάνει να αισθάνονται ότι έχουν έναν βαθμό ελέγχου, αλλά τους διδάσκει επίσης ότι οι αποφάσεις έχουν συνέπειες και ότι χρειάζεται να αναλάβουν την ευθύνη γι’ αυτές.
Μιλήστε τους για τις συνέπειες
Είναι σημαντικό για τα παιδιά να κατανοήσουν ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες. Όταν, για παράδειγμα, δεν ολοκληρώνουν μια δουλειά που τους έχει ανατεθεί, μπορούν να δουν πώς αυτό επηρεάζει τους άλλους. Βοηθά επίσης να διδάσκουμε στα παιδιά ότι οι συνέπειες δεν είναι πάντα αρνητικές. Όταν ολοκληρώνουν μια εργασία, μπορούν να απολαύσουν τη χαρά της ολοκλήρωσης ή να λάβουν έναν μικρό έπαινο.
Επιβραβεύστε τις υπεύθυνες συμπεριφορές
Η επιβράβευση είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να ενισχύσετε την υπευθυνότητα. Δεν είναι απαραίτητο να τους δώσετε υλικά δώρα. Μια απλή επιβράβευση, όπως ένας έπαινος ή μια αγκαλιά, μπορεί να είναι αρκετή για να καταλάβουν ότι η υπευθυνότητά τους εκτιμάται. Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε ένα σύστημα επιβράβευσης στο σπίτι, όπου για κάθε υπεύθυνη πράξη να δίνεται μια μικρή ανταμοιβή, όπως επιπλέον χρόνος για το παιχνίδι.
Διδάξτε τους την αυτονομία
Η υπευθυνότητα είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτονομία. Προτρέψτε τα παιδιά να ολοκληρώσουν μόνα τους μικρά έργα χωρίς συνεχή βοήθεια. Για παράδειγμα, μπορούν να μάθουν να ετοιμάζουν μόνοι τους την τσάντα τους για το σχολείο ή να διαχειρίζονται τις εργασίες τους χωρίς να χρειάζεται να τους θυμίζετε συνεχώς. Όταν επιτρέπετε στα παιδιά να είναι αυτόνομα, ενισχύετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και την υπευθυνότητά τους.
Αποφύγετε να κάνετε τα πάντα για εκείνα
Ως γονείς, μπορεί να είναι δελεαστικό να κάνετε πράγματα για τα παιδιά σας, ειδικά όταν ξέρετε ότι θα είναι γρηγορότερο και ευκολότερο. Ωστόσο, όταν κάνετε τα πάντα για εκείνα, τα παιδιά δεν μαθαίνουν να αναλαμβάνουν ευθύνες. Αφήστε τα να αντιμετωπίσουν δυσκολίες και να προσπαθήσουν να επιλύσουν μικρά προβλήματα μόνα τους. Αυτή η εμπειρία θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες και να μάθουν την έννοια της υπευθυνότητας.
Δώστε έμφαση στη συνέπεια
Η συνέπεια είναι απαραίτητη στην εκπαίδευση της υπευθυνότητας. Για να καταλάβουν τα παιδιά τη σημασία της υπευθυνότητας, είναι σημαντικό να δείχνουμε συνέπεια στις προσδοκίες μας. Όταν τους αναθέτετε μια εργασία, φροντίστε να παραμένετε σταθεροί και να τους υπενθυμίζετε τη σημασία της ολοκλήρωσής της. Έτσι, θα καταλάβουν ότι η ανάληψη των ευθυνών δεν είναι κάτι που μπορεί να παραμεληθεί εύκολα.
Η καλλιέργεια της υπευθυνότητας στα παιδιά είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και υπομονή, αλλά τα οφέλη είναι τεράστια. Βοηθώντας τα να γίνουν υπεύθυνα, τους δίνετε ένα σημαντικό εφόδιο για την ενήλικη ζωή τους, προετοιμάζοντάς τα να γίνουν ανεξάρτητοι, αξιόπιστοι και σεβαστοί ενήλικες.
Με μικρά και σταθερά βήματα, κάθε γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να αναπτύξει την υπευθυνότητα, δημιουργώντας έναν καλύτερο δρόμο για το μέλλον τους.
Διαβάστε επίσης
Πώς να μιλήσετε στα παιδιά για συναισθηματική νοημοσύνη (EQ)
Όσα πρέπει να ξέρεις για το gentle parenting
